Medal Wolności Słowa

Karolina Lewicka w kategorii Media, Anja Rubik w kategorii Obywatel/ka, Towarzystwo Kultywowania i Promowania Śląskiej Mowy Pro Loquela Silesiana w kategorii Instytucja – to tegoroczni laureaci Medalu Wolności Słowa, przyznawanego w tym roku po raz czwarty. Specjalny Medal Wolności Słowa przyznano Ilonie Michalak w uznaniu zasług dla społeczeństwa obywatelskiego. 

Po raz kolejny partnerem tych wyjątkowych wyróżnień ustanowionych „w trosce o promowanie mądrych słów w przestrzeni społecznej i osób, które je głoszą” było Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. 

I jak w roku poprzednim ZAiKS był również – wspólnie z Fundacją Grand Press – organizatorem konkursu, którego wyniki oficjalnie ogłoszono podczas gali Medalu. W 2023 przedmiotem konkursu było skomponowanie muzyki do tekstu wiersza Wojciecha Młynarskiego, w tym roku uczestnicy musieli wziąć na warsztat wiersz Jacka Kaczmarskiego Diagnoza. 

„Nie do wszystkich swoich tekstów Jacek Kaczmarski stworzył muzykę. Może to i dobrze, bo dało to szansę innym twórcom, którzy mogli się wykazać swoim talentem i muzyczną wyobraźnią”, mówił podczas gali wiceprezes ZAiKS-u Ferid Lakhdar. I jak się okazało, spośród ponad 360 kompozycji nadesłanych na konkurs „Napisz piosenkę z Jackiem Kaczmarskim” najlepsza okazała się kompozycja Kuby Blokesza. 

Przewodniczący konkursu Jan Emil Młynarski powiedział ze sceny: „Wybitny polski jazzman Andrzej Kurylewicz w komentarzu do genialnej płyty »Kurylewicz, Warska, Niemen. Muzyka Teatralna i Telewizyjna« napisał: Na ogół nikogo nie obchodzi, w jaki sposób i jak długo powstaje piosenka. Liczy się jedynie efekt końcowy. Jednego wszakże pewien byłem od samego początku. Najważniejszy jest wiersz. Nie wolno go uronić, zakamuflować, pominąć. On rządzi wszystkim, musi wyjść na pierwszy plan, musi być jasno podany, słyszalny i przejrzysty, tym bardziej, że nie jest recytowany, a śpiewany, że dochodzi doń melodia, rytm i instrumentacja i wreszcie indywidualna interpretacja wykonawcy. Muzyka winna uwypuklić go i przybliżyć, a nie spłaszczyć i oddalić. 

Taka właśnie filozofia przyświecała pracom jury, którego miałem zaszczyt być przewodniczącym. Spośród ponad trzystu propozycji udało się wyłonić tę, która z wiersza Jacka Kaczmarskiego czyni piosenkę, tworząc zupełnie nowy byt”. 

Mając na uwadze przesłanie Medalu Wolności Słowa, tekst Jacka Kaczmarskiego znakomicie wpisuje się w ideę tej nagrody. 

[…] Pragniesz spełnienia? 
Chcesz tryumfować? 
Masz dosyć odchodzenia z niczym? 
To – mówią – przestań kibicować, 
a zacznij wreszcie uczestniczyć! 
Pokiwam na to łbem obłudnie: 
na siebie liczyć mi – najtrudniej… 
Gdybym mógł sobą się zachwycać, 
tobym nie robił za Kibica… 

Prapremierę piosenki do słów wiersza Jacka Kaczmarskiego Diagnoza, ze zwycięską muzyką Kuby Blokesza, wykonał podczas gali Adam Nowak, lider zespołu Raz Dwa Trzy.