ZAiKS nowym członkiem DDEX-u

DDEX, Digital Data Exchange LLC to działająca od 2006 roku organizacja zrzeszająca jako członków organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami do nagrań dźwiękowych, wydawców muzycznych i producentów nagrań, wiodących dostawców usług cyfrowych, firmy mediowe, pośredników technicznych oraz indywidualne osoby z branży muzycznej.

Celem DDEX-u jest tworzenie standardów wymiany danych pomiędzy organizacjami, tak aby przepływ informacji w cyfrowym łańcuchu wartości przemysłu muzycznego był w pełni automatyczny, optymalny, efektywny oraz stale rozwijany, odzwierciedlając dynamiczne zmiany rynkowe. Słownik ponad 1000 terminów oraz wypracowane przez DDEX standardy i formaty branżowe tworzą wspólny język umożliwiający komunikację między wszystkim uczestnikami rynku. DDEX jest jedyną organizacją branżową zrzeszającą podmioty ze wszystkich sektorów rynku muzycznego. W skład jej zarządu wchodzą przedstawiciele: organizacji zbiorowego zarządzania reprezentujący prawa autorów – PRS for Music (Wielka Brytania), ASCAP (Stany Zjednoczone), SACEM (Francja), GEMA (Niemcy), BMI (Stany Zjednoczone), SOCAN (Kanada), w ydawcy muzycznego – Kobalt Music, organizacji zbiorowego zarządzania i podmiotów reprezentujących prawa producentów nagrań – PPL (Wielka Brytania, SCPP, Francja), Sony Music, Universal Music Group, Warner Music Group, dostawców usług cyfrowych (DSP – Digital Service Providers): Spotify, Apple, Google, Meta, Amazon, Pandora, Tencent oraz usługodawców (SoundExchange). Korzystanie ze standardów DDEX-u nie jest ograniczone jedynie do członków organizacji. Każdy podmiot z branży muzycznej może wdrażać standardy DDEX-u i korzystać z nich na mocy bezpłatnej licencji. Kluczowy standard dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorów, w którym dostawcy usług cyfrowych dostarczają raporty użyć, czyli DSR, ZAiKS wdrożył już w 2014 roku i od dziesięciu lat korzysta z niego, przyjmując i przetwarzając raporty użyć od wielu międzynarodowych serwisów. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS zostało pełnoprawnym członkiem DDEX-u w grudniu 2023 roku. 

Zwykle dwa razy do roku DDEX organizuje posiedzenia plenarne połączone z sesjami wdrożeniowymi, a ciągłe prace prowadzone są podczas cyklicznych spotkań technicznych grup roboczych oraz tematycznych grup roboczych ad hoc. W kwietniu 2024 roku odbyło się 43. posiedzenie plenarne oraz sesje wybranych grup roboczych, w których hybrydowo uczestniczyło niemal 300 osób. Z ramienia ZAiKS-u w tym wydarzeniu uczestniczyli kierownik Wydziału Licencji i Repartycji Internetu Przemysław Tchoń oraz specjalistka branżowa Wydziału Dokumentacji i Repartycji Anna Bacińska. Dwie techniczne grupy robocze, w których odbywały się prace i sesje wdrożeniowe będące najistotniejszymi dla naszego stowarzyszenia z punktu widzenia licencjonowania utworów w internecie, to DSR WG (raportowanie cyfrowej eksploatacji/sprzedaży) oraz MWDR WG (przepływ danych i praw związanych z utworami i nagraniami muzycznymi). Standard DSR MS (Digital Sales Reporting Message Suite) umożliwia organizacjom zbiorowego zarządzania i wydawcom muzycznym otrzymywanie od licencjobiorców (Digital Service Providers) raportów o utworach i nagraniach muzycznych przez nich wykorzystywanych w swoich usługach rynkowych, w tym o uzyskiwanych wpływach i wolumenie użyć. Główne profile wykorzystywane w ramach tych raportów to: Basic Audio, UGC, Audio Visual, Royalty Reporting, Masterlist. Z kolei standard CDM (Claim Detail Message Suite) umożliwia zarządzającym prawami autorskimi i pokrewnymi wysyłać dane zawierające szczegóły wysokości roszczeń i faktur z tytułu opłat licencyjnych oraz innych wynagrodzeń, a użytkownikom tworzenie notyfikacji z rozbieżnościami, błędami arytmetycznymi, odchyleniami w zakresie zastosowanych stawek czy rozbieżności w zakresie reprezentowanych udziałów w prawach do utworu (overclaims). Standard CDM jest relatywnie nową alternatywą DDEX-u dla używanego obecnie powszechnie formatu CCID (Claim Confirmation & Invoice Details) i dla większości użytkowników znajduje się wciąż na etapie testowania lub w planach długoterminowych. Prace grupy roboczej w zakresie standardu CDM skupiają się obecnie na jego uzgodnieniach ze standardem DSRMS, uzgodnieniem definicji overclaim-ów, ustaleniem choreografii notyfikacji o overclaim-ach oraz choreografii dla wieloetapowych cyklów roszczeń. 

Prace i dyskusje prowadzone były również w grupach poświęconych technologiom rozpoznawania muzyki, sztucznej inteligencji (AI), NFT/Web-3 i powiadomieniom o cyfrowych wydaniach muzyki. W czasie trwającej próżni regulacyjnej w zakresie AI, DDEX kontynuuje prace, aby dostarczyć gotowe rozwiązania w zakresie wymiany danych, gdy zapadną rozstrzygnięcia legislacyjne i biznesowe. 

Metadanych nie da się prosto zobrazować, ale wiemy na pewno jedno – wszyscy w przemyśle muzycznym ich potrzebujemy! W dobie streamingu jako głównego miejsca konsumpcji muzyki, składającego się z miliardów mikrotransakcji, to właśnie metadane umożliwiają prawidłowy przepływ wynagrodzeń autorskich. 

DDEX, zajmując się zagadnieniami operacyjno-technicznymi i ustalając standardy branżowe dla sektora muzycznego w zakresie wymiany dokumentacji dotyczących użyć w internecie, jest kluczowym miejscem do dyskusji. Szukanie i ustalanie wspólnego języka pomiędzy podmiotami wymieniającymi się dokumentacją jest procesem, który wymaga stałego rozwoju. Dlatego bycie częścią tej społeczności i czynny udział w pracach DDEX-u to dla ZAiKS-u nie tylko możliwość wpływu na kształtowanie standardów, ale również dostęp do wiedzy, nowości i kontaktów. 

Rozmawiamy z Markiem Isherwoodem – przedstawicielem Sekretariatu DDEX-u, który wyjaśnił nam specyfikę organizacji. 

Czy może przybliżyć pan historię powstania i rozwoju DDEX-u? 
DDEX powstał i rozpoczął działalność w 2006 roku. W tamtych czasach była to mała organizacja, licząca 20- 30 członków. Tak naprawdę dopiero około 2010 roku zaczął działać jako organizacja branżowa. Stało się tak, ponieważ po czterech latach opracowywania standardów w końcu wydarzyło się kilka znaczących rzeczy. Po pierwsze, część największych wytwórni płytowych zdecydowała się na wdrożenie ówczesnej wersji ERN (Electronic Release Notification Message Suite) i wymagała od wszystkich swoich partnerów biznesowych komunikowania się z nimi za pomocą tego standardu. Mniej więcej w tym samym czasie wiele europejskich organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi podpisało protokół uzgodnień dotyczący korzystania z ówczesnego standardu DSR (Digital Sales Report) jako standardu do raportowania sprzedaży i udostępnień treści w internecie. Te dwa wydarzenia łącznie wywołały efekt kuli śnieżnej wobec pozostałych standardów i stopniowo wdrażano ich coraz więcej. W 2011 roku DDEX po raz pierwszy zaprezentował się na targach muzycznych MIDEM (Marché International du Disque et de l’Edition Musicale). Dla wielu firm z branży muzycznej było to miejsce, gdzie po raz pierwszy usłyszały o DDEX-ie i jego działaniu. Doprowadziło to do wzrostu liczby członków i większego tempa wdrażania standardów. 

Ostatnim ważnym wydarzeniem był pierwszy Szczyt DDEX-u zorganizowany w 2014 roku. Było to jednodniowe wydarzenie, którego uczestnicy z branży odbyli otwartą dyskusję na temat niektórych kwestii technicznych i operacyjnych, powodujących problemy z wydajnym i efektywnym zarządzaniem standardami DDEX-u w całej branży. Wydarzenie to było otwarte również dla osób niebędących członkami i na przestrzeni lat stało się ważnym mechanizmem zwiększania liczby członków DDEX-u, tak że obecnie liczy ona ponad 150 organizacji. 

Jakiego rodzaju organizacje są członkami DDEX-u? 
Członkostwo w dalszym ciągu w dużej mierze opiera się na organizacjach posiadających prawa lub zarządzających prawami do utworów muzycznych i słowno-muzycznych, na organizacjach posiadających prawa lub zarządzających prawami do nagrań dźwiękowych, a także na dostawcach serwisów cyfrowych (DSP). Jednak w ciągu ostatnich 10 lat dołączyły do nich firmy świadczące usługi w środowisku studyjnym, liczne przedsiębiorstwa zajmujące się technologiami rozpoznawania muzyki oraz firmy technologiczne świadczące usługi właścicielom praw i dostawcom serwisów cyfrowych. 

Jakie są główne standardy, którymi zajmuje się DDEX? 
Przez większość swojego istnienia DDEX skupiał się na standardzie elektronicznego powiadomienia dostawcy usług cyfrowych przez właściciela praw do nagrania – ERN (Electronic Release Notification), na standardzie raportowania sprzedaży/użyć przez dostawcę usług cyfrowych do podmiotu zarządzającego prawami autorskimi – DSR (Digital Sales Report), standardzie dotyczącym danych i praw do utworów muzycznych – MWDR (Musical Work Data and Rights) oraz na standardzie dotyczącym danych i praw do nagrań dźwiękowych – RDR (Recording Data and Rights). 

Jednak w ciągu ostatnich pięciu lat liczba standardów, nad którymi pracuje DDEX, znacznie zwiększyła się i obecnie mamy 11 „rodzin” standardów obejmujących całą gamę różnych typów transakcji biznesowych w łańcuchu wartości branży muzycznej. I ta lista cały czas powiększa się. 

Co zatem oznacza dla ZAiKS-u członkostwo w DDEX-ie? 
Oprócz zaangażowania w ustalenia wymagań dla standardów, zaangażowania w ich rozwój i ostatecznie w ich wdrażanie, ZAiKS jest teraz częścią pewnej społeczności. To społeczność ludzi z różnych typów firm z całego łańcucha wartości branży muzycznej, którzy współpracują w sposób oparty na dialogu, aby znaleźć rozwiązania problemów. Daje to przedstawicielom ZAiKS-u możliwość pracy i dyskusji o tym, jak podchodzą do problemów i jak je rozwiązują, jeśli chodzi o kwestie operacyjne i administracyjne. Przedstawiciele mogą zatem uczyć się od siebie nawzajem, a następnie zastosować tę wiedzę w swoich organizacjach, aby ulepszyć sposób, w jaki te firmy podchodzą do rozwiązywania problemów operacyjnych. DDEX jest wyjątkowy w branży muzycznej w sposobie podejścia do tych zagadnień.