W interesie twórców

W Warszawie o ochronie twórców w kontekście AI debatował CISAC – Międzynarodowa Konfederacja Stowarzyszeń Autorów i Kompozytorów, do której należy 227 stowarzyszeń twórczych ze 116 krajów. ZAiKS należy do CISAC-u od 1927 roku.

W dniach 16-17 października 2024 w Warszawie odbyło się spotkanie Komitetu Prawnego i Politycznego CISAC-u, instytucji zrzeszającej organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi z całego świata. Omawiano wyzwania stojące przed twórcami, zwłaszcza te związane z rozwojem sztucznej inteligencji. Gospodarzem spotkania było Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.

PRAWA AUTORÓW PRIORYTETEM MINISTERSTWA

Hanna Wróblewska, ministra kultury, skierowała do uczestników spotkania list, w którym zadeklarowała, że polski rząd przywiązuje szczególną wagę do prawa autorskiego. Podkreśliła, że po latach opóźnień Polsce wreszcie udało się wdrożyć unijną dyrektywę DSM, co jest przełomową zmianą w prawie autorskim i znaczącym wzmocnieniem pozycji autorek i autorów na rynku kreatywnym. Nie ulega jednak wątpliwości, że największe firmy technologiczne będą wykorzystywać swoją przewagę podczas negocjowania wynagrodzeń autorskich i dlatego tak ważna jest efektywna współpraca organizacji reprezentujących twórców. Prawa autorek i autorów w kontekście dynamicznego rozwoju AI, zwłaszcza prawo do uczciwego i proporcjonalnego wynagrodzenia za wykorzystanie twórczości, będą ważnym punktem zbliżającej się polskiej psrezydencji w UE.

SZTUCZNA INTELIGENCJA ROZWIJA SIĘ, BO KORZYSTA Z TWÓRCZOŚCI

Wyzwania związane z AI były głównym tematem obrad w Warszawie. Gadi Oron, dyrektor generalny CISAC-u, powiedział m.in.: „Spotkanie Komitetu Prawnego CISAC odbywa się w czasie, gdy sektor kreatywny stoi w obliczu poważnych zmian związanych ze sztuczną inteligencją. Narzędzia generatywnej AI mają ogromny potencjał, by zwiększać ludzką kreatywność. Istnieje jednak również ryzyko, że w źle uregulowanym środowisku prawnym nowe narzędzia mogą zastąpić ludzką twórczość i zagrozić źródłom utrzymania twórców. Obecnie najważniejsze jest, aby decydenci położyli nacisk na ochronę autorek i autorów. To dzieła twórców są paliwem rewolucji generatywnej AI i wszystkich korzyści ekonomicznych, jakie ona przynosi”.

PRAWO NIE MOŻE BYĆ TWORZONE W INTERESIE BIG TECH

Aby sztuczna inteligencja nie zniszczyła ludzkiej twórczości, decydenci muszą uwzględnić trzy podstawowe kwestie: po pierwsze za korzystanie z utworów należy się proporcjonalne i uczciwe wynagrodzenie, po drugie dostawcy AI muszą mieć zgodę na korzystanie z twórczości i opłacać odpowiednie licencje i po trzecie dostawcy AI muszą działać w sposób przejrzysty: ujawniać, na jakich danych szkolą swoje narzędzia, pozyskiwać zgody twórców na korzystanie z ich prac i odpowiednio oznaczać wytwory sztucznej inteligencji. „Na te kwestie ZAiKS położy największy nacisk w trwających właśnie konsultacjach projektu ustawy o systemach sztucznej inteligencji” – powiedział Karol Kościński, dyrektor generalny ZAiKS-u. I dodał: „Cieszy nas ostatnia deklaracja ministra Dariusza Standerskiego, że Ministerstwo Cyfryzacji nie będzie się kierować interesami największych firm technologicznych”.