Na rzecz Stowarzyszenia

O specyfice pracy i misji z Rzecznikiem Dyscyplinarnym Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, Robertem Obcowskim, rozmawia Rafał Bryndal

Jaka jest specyfika tego odpowiedzialnego stanowiska? 
Rzecznik Dyscyplinarny Stowarzyszenia Autorów ZAiKS powoływany i odwoływany jest przez Radę Stowarzyszenia z jej inicjatywy lub na wniosek Zarządu Stowarzyszenia i działa w ścisłej współpracy z Sądem Koleżeńskim.

Prawie każda sprawa, którą się zajmuję, jest przeze mnie podejmowana na wniosek Zarządu Stowarzyszenia. Sprawy te dotyczą: naruszeń postanowień Statutu lub uchwał władz Stowarzyszenia, prowadzenia działań sprzecznych z celami lub interesami Stowarzyszenia oraz rażących naruszeń postanowień umów o zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi. Rzecznik Dyscyplinarny może również rozpoznawać i kierować do Sądu Koleżeńskiego skargi członków Stowarzyszenia, których prawa osobiste lub majątkowe zostały naruszone oraz skargi dotyczące nieprzestrzegania norm etyki zawodowej lub zasad współżycia koleżeńskiego.

Dlaczego zgodziłeś się pełnić tę funkcję?
Pod koniec lutego 2023 roku skontaktował się ze mną członek Zarządu Stowarzyszenia i zaproponował mi funkcję Rzecznika Dyscyplinarnego. Wahałem się, ale po kilku dniach intensywnego namysłu postanowiłem przyjąć tę propozycję. Jestem członkiem Stowarzyszenia od ponad 40 lat i traktuję ZAiKS jak swój drugi dom. Uznałem, że jeżeli koledzy pełniący najwyższe funkcje w Stowarzyszeniu mają do mnie zaufanie, proponując mi tę trudną i odpowiedzialną misję, to nie mogę im odmówić.

Sąd Koleżeński zajmuje się m.in. skargami wynikającymi z nieprzestrzegania norm etyki zawodowej. Czego konkretnie dotyczą te normy?
Normy etyki zawodowej i zasady współżycia koleżeńskiego wynikają z zapisów w Statucie Stowarzyszenia oraz z ogólnych norm współżycia społecznego. Każdy przypadek naruszenia tych norm jest przeze mnie skrupulatnie analizowany. Korzystam ze wsparcia Wydziału Prawnego Stowarzyszenia. Po takiej analizie zapada decyzja, czy sprawa jest kierowana do Sądu Koleżeńskiego czy też nie.

Kolejna sfera działań Sądu dotyczy zasad współżycia koleżeńskiego. Czy możesz nam przybliżyć, jakimi zasadami powinni kierować się członkowie naszego stowarzyszenia?
Nasi członkowie powinni kierować się tym, co jest korzystne dla Stowarzyszenia i nie powinni w żadnym wypadku podejmować działań sprzecznych z celami lub interesami Stowarzyszenia. Powinni natomiast w każdej sytuacji zawodowej lub prywatnej działać na rzecz Stowarzyszenia i jego członków.

Czy podczas twojej kadencji było wiele taki spraw i czego ogólnie dotyczyły?
Było kilka takich spraw i były to poważne naruszenia zasad, jakimi powinni kierować się nasi członkowie. Nie będę podawał nazwisk – dam natomiast jeden przykład, który dobrze ilustruje, jakie szkody może przynieść nieprzemyślane i nieodpowiedzialne działanie. Jeden z naszych kolegów w publicznej wypowiedzi na antenie lokalnej rozgłośni Polskiego Radia nazwał ZAiKS organizacją niesprawną, nieszczelną i uznaniową w dokonywanych wypłatach. Są to sformułowania, które podważają zaufanie do ZAiKS-u jako instytucji. Takie wypowiedzi mogą być i są wykorzystywane przez kontrahentów naszego stowarzyszenia podczas negocjacji opiewających na poważne kwoty. Jest to ewidentne działanie na szkodę Stowarzyszenia i jego członków.

Z jakimi problemami najczęściej się spotykacie?
Większych problemów nie mamy. Jedynym problemem jest koordynacja organizacyjna posiedzeń Sądu Koleżeńskiego z udziałem stron oraz świadków. Ja osobiście oraz członkowie Sądu Koleżeńskiego jesteśmy w większości ludźmi czynnymi zawodowo, więc wygospodarowanie czasu potrzebnego do tej pracy nie jest łatwe.

Jakimi narzędziami dyscyplinującymi dysponuje Sąd Koleżeński?
Sąd Koleżeński dysponuje różnymi narzędziami: może orzec zawieszenie w prawach członkowskich członka Stowarzyszenia, przeciwko któremu toczy się postępowanie przed tym Sądem, na czas trwania tego postępowania; może orzec kary upomnienia, nagany, zawieszenia w prawach członkowskich na okres od sześciu miesięcy do trzech lat, wykluczenia.

Sąd Koleżeński może zarządzić ogłoszenie sentencji prawomocnego orzeczenia na stronie internetowej Stowarzyszenia lub za pośrednictwem innych środków przekazu wykorzystywanych w Stowarzyszeniu.

Co ważne – od orzeczenia Sądu Koleżeńskiego, w tym od orzeczenia o zawieszeniu w prawach członkowskich na czas trwania postępowania przed Sądem Koleżeńskim, strony tego postępowania mogą, w terminie miesiąca od otrzymania pisemnego powiadomienia o orzeczeniu, zwrócić się do Rady Stowarzyszenia o zmianę albo o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub o uchylenie zawieszenia w prawach członkowskich orzeczonego na czas trwania postępowania przed Sądem Koleżeńskim.

Czy mógłbyś podsumować działalność Sądu podczas tej kadencji?
Jesteśmy na półmetku kadencji – powiem tylko, że praca ta daje mi dużo satysfakcji i jestem przekonany, że jest ważna i potrzebna. Chcę przy tej okazji podziękować wszystkim członkom Sądu Koleżeńskiego z przewodniczącym Wojciechem Jędrkiewiczem, prawnikom z Wydziału Prawnego z panią kierownik Agnieszką Bieniek-Rusiecką oraz pracownikom z Wydziału Obsługi Władz z panią kierownik Hanną Szubert-Bień.

Co udało się osiągnąć?
Po kilkunastu miesiącach mojej pracy wraz z Sądem Koleżeńskim i Wydziałem Prawnym udało nam się zneutralizować kilka poważnych zagrożeń. Aktualnie prowadzone są dwie dosyć skomplikowane sprawy, które w niedalekiej przyszłości będą zakończone orzeczeniami.

Chciałbym podziękować za możliwość poinformowania członków naszego stowarzyszenia o specyfice, charakterze i o efektach mojej pracy. Mam nadzieję i jestem o tym głęboko przekonany, że przedstawione informacje przydadzą się członkom ZAiKS-u.