Piętnaście lat minęło

Międzynarodowy Festiwal Producentów Muzycznych Soundedit to w pełni autorska impreza, której koncepcja wciąż się rozwija. W Łodzi od 15 lat spotykają się polscy i światowi producenci muzyczni i realizatorzy dźwięku. 

Od 11 do 14 listopada miasto było centrum muzycznym Polski. Odbyło się sześć koncertów – wystąpili The Virginmarys, The Sisters Of Mercy, Karimski Club, Tubis i Bolewski, Michał Urbaniak oraz Hania Rani. Warsztaty, prelekcje, spotkania, prezentacje i szkolenia to… ponad sto punktów programu. 

„Ten rok jest dla nas bardzo bogaty w wydarzenia” – mówi Maciej Werk, dyrektor Festiwalu Soundedit. „Z okazji naszego jubileuszu zaczęliśmy już w lipcu, całkowicie wyprzedanym koncertem Lisy Gerrard i Julesa Maxwella. Odbywały się też spotkania pod szyldem Muzyczna Łódź – 600 oraz nasz coroczny cykl koncertów Fortepiany Wolności. Sam Festiwal jest podsumowaniem oraz punktem kulminacyjnym całego roku. Wyprzedane do ostatniego miejsca wieczory koncertowe oraz notujące wysoką frekwencję warsztaty potwierdzają słuszność koncepcji i rozwoju”. 

Soundedit honoruje artystów i producentów swoją nagrodą. W tym roku Człowiek ze Złotym Uchem trafił do Hani Rani za „szczególną wrażliwość muzyczną”, do łodzianina, jazzmana – Michała Urbaniaka za „wybitne dokonania w dziedzinie produkcji muzycznej” oraz do Ireny Hussar za „wybitne dokonania w dziedzinie montażu dźwięku”. 

ZAiKS od lat uczestniczy w festiwalu oraz go wspiera. W tym roku były to dwa punkty warsztatowo-teoretyczne. Pierwszy z nich to panel „Buy-out w konkretach”, w którym uczestniczyli Łukasz Targosz – kompozytor muzyki filmowej i producent muzyczny, kulturoznawca Stanisław Trzciński z STX Music Solutions oraz Maciej Janik – adwokat reprezentujący wydział prawny ZAiKS-u. Dyskusję prowadził Jerzy Łabuda z wydziału komunikacji ZAiKS-u. 

Buy-out to umowa wykupu praw autorskich, która pozbawia twórcę ewentualnych tantiem. Za jednorazową opłatą uniemożliwia mu partycypowanie w przyszłym sukcesie finansowym dzieła. Uczestnicy panelu zauważyli, że o ile przy uczciwych stawkach tego typu umowy miewają uzasadnienie, to systemowa przemoc ekonomiczna dużych graczy na rynku kreatywnym pozbawia twórców możliwości negocjacji. To z kolei skazuje ich na „uberyzację” profesji i regres rynku kreatywnego – giganci technologiczno-medialni zyskują coraz więcej, twórcy mają coraz gorszą pozycję. Rozwiązania? Większa ochrona środowiska kreatywnego przez regulacje na poziomie Unii Europejskiej – między innymi przez wdrożenie Dyrektywy o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Ważna jest też edukacja środowiska, wsparcie dla grup narażonych na ekonomiczną przemoc i zaangażowanie wielkich graczy w proces zrównoważonego rozwoju. 

W drugim spotkaniu – „Czy sztuczna inteligencja zastąpi muzyków?” – udział wzięli Aga Samitowska – konsultant MusicTech, Łukasz Targosz, Stanisław Trzciński i Maciej Janik, prowadzącym był Szymon Adam z Akademii ZAiKS-u. Temat SI rozpala wyobraźnię – prawnicy i eksperci biznesowi wskazywali obszary, które trzeba jak najszybciej uregulować. Paneliści wspominali takie kwestie, jak czytelne oznaczanie pochodzenia treści, konieczność transparentnych źródeł danych, opcja opt-out dla twórców, którzy nie chcą, żeby ich twórczość służyła do uczenia SI, czy możliwe scenariusze współautorskie. Tempo rozwoju technologii musi być zrównoważone, inaczej zamiast pomagać, będzie poszerzało nierówności. 

Podczas festiwalu w specjanym punkcie informacyjnym Dariusz Dubina – kierownik Wydziału Inkasa Terenowego oraz Bartłomiej Wojnowski z inspekcji terenowej wyczerpująco odpowiadali na wszystkie pytania dotycznące kwestii formalnych związanych z funkcjonowaniem twórców na rynku.