Janusz Łęski

Scenarzysta i reżyser, twórca wielu filmów dla dzieci i młodzieży, zmarł w pierwszym dniu roku 2022 w wieku 91 lat w swym rodzinnym Radomsku. Od 1984 był członkiem Sekcji G Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.

Zaczął studiować prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale w 1949 przeniósł się do łódzkiej Filmówki, gdzie na Wydziale Reżyserii jednym z jego wykładowców był Antoni Bohdziewicz. Łęski ukończył studia w roku 1956, zamykając je w 1971 dyplomem. Podczas studiów asystował Janowi Fethkemu w realizacji bardzo popularnej komedii Irena do domu! (1955) ze świetnymi rolami Lidii Wysockiej, Adolfa Dymszy i Ludwika Sempolińskiego. Jego reżyserski debiut to dwie nowele w obyczajowym obrazie Miasteczko (1958). Ingerencje cenzury w ten film, podobnie jak i w dwie następne „dorosłe” produkcje (Na przełaj i Sobie król), sprawiły, że Łęski zajął się twórczością dla młodych odbiorców, odnosząc w tym gatunku niebywały sukces. Przedstawiając świat dzieci, często odwoływał się do swego dzieciństwa, spędzonego w wiejskim majątku rodziców – akcja wielu jego filmów ma miejsce właśnie na wsi, wśród naturalnego otoczenia, zwierząt, lasów i pól (Na tropach Bartka, Kłusownik, Przygrywka czy realizowane z niemieckim współproducentem seriale Urwisy z Doliny Młynów, Klementynka i gęsi oraz najbardziej znana Janka) dowodzą jego fenomenalnej umiejętności obserwacji zachowań młodych ludzi i trafnego, naturalnego przeniesienia ich na ekran. Ale także serial, którym debiutował – Rodzina Leśniewskich (1978), osadzony w środowisku miejskim, zdobył wielkie uznanie i renomę, o czym świadczy fakt, że zaliczany jest od lat do klasyki dziecięcego kina. „Realizując filmy dla młodych widzów, starałem się wnieść na ekran uśmiech, radość, szlachetność i dobro” – mówił reżyser.

Janusz Łęski, jeden z założycieli Stowarzyszenia Filmowców Polskich, był laureatem przyznanej mu w 2011 Nagrody SFP za całokształt osiągnięć artystycznych. Trzy dekady wcześniej otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży.