Jacek Trznadel

Publicysta, pisarz, nade wszystko krytyk literacki – i to krytyk „mający własne zdanie”, co nie zawsze przypadało do gustu czytelnikom jego wypowiedzi. Jacek Trznadel, członek sekcji F naszego Stowarzyszenia od 1986 roku, zmarł 23 stycznia 2022 w wieku w wieku 91 lat.

Studiował na Uniwersytecie Wrocławskim, potem na Jagiellońskim i Warszawskim. W 1952 rozpoczął pracę w Instytucie Badań Literackich PAN; doktoryzował się w 1964, w 1992 został mianowany profesorem. Po wojnie był krótko członkiem ZMP, po 1956 wstąpił do PZPR, dołączył jednak do protestu grupy intelektualistów opierających się zmianom w konstytucji. Współpracował zarówno z paryską „Kulturą”, jak i wieloma wydawnictwami emigracyjnymi – nie kryjąc swego nazwiska.

Był autorem kilku tomów poezji (debiut w 1964), esejów, przekładów, prozy literackiej, krytycznych prac dotyczących Leśmiana, Norwida, Jastruna, Boya-Żeleńskiego. Sławę przyniósł mu tom rozmów z pisarzami Hańba domowa (1986), zajmujący się stosunkiem wybitnych twórców do stalinizmu i socrealizmu, w którym niektórzy z rozmówców uczestniczyli.

Od lat 90. angażował się w oficjalne wyjaśnienie zbrodni katyńskiej – należał do grona inicjatorów Polskiej Fundacji Katyńskiej, publikował szkice historyczne na ten temat (Powrót rozstrzelanej armii), doprowadził do pierwszego polskiego wydania świadectwa Józefa Mackiewicza Katyń. Zbrodnia bez sądu i kary.

Odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016) oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2020).