Laureaci 22. edycji Nagród Naukowych POLITYKI

Uroczystość wręczenia tegorocznych nagród odbyła się w siedzibie redakcji POLITYKI w niedzielę 16 października 2022 roku.

Jak czytamy w informacji prasowej, „Grono naukowców wyróżnionych przez kapituły Nagród Naukowych POLITYKI liczy już 362 osoby. Powiększyło się w ubiegłym miesiącu, gdy wyłoniliśmy piętnastkę finalistów tegorocznej edycji, spośród których wybraliśmy teraz piątkę laureatów, do których trafiły stypendia Fundacji Tygodnika POLITYKA. Doceniając wysiłki i wkład w rozwój polskiej (i nie tylko polskiej) nauki każdego z nich, wręczyliśmy im symboliczne dyplomy oraz stypendia w wysokości 15 tys. zł. Nagrodą „medialną” jest wywiad z każdym z laureatów na łamach tygodnika POLITYKA Pozostała dziesiątka finalistów otrzymała nagrody finałowe po 5 tys. zł”.

Jednym z fundatorów Nagród Naukowych POLITYKI jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS. Prezes ZAiKS-u Miłosz Bembinow odebrał podczas gali dyplom z podziękowaniem za wsparcie programu stypendialnego.

Nagrody przyznawane są w pięciu umownych kategoriach: nauki humanistyczne, społeczne, ścisłe, techniczne i nauki o życiu.

Laureaci:

NAUKI HUMANISTYCZNE

Dr Karolina Ćwiek-Rogalska

Rocznik 1988. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.

Kulturoznawczyni, bohemistka, etnolożka, zajmująca się badaniem powojennych przesiedleń w Polsce, Czechach i Słowacji. Analizuje doświadczenia nowych osadników związanych z rzeczami pozostawionymi przez poprzednich mieszkańców. Zakłada, że rzeczy działają jak duchy poprzedniej kultury i skłaniają nowych mieszkańców do interakcji z „widmową” obecnością wysiedlonych. Widmontologia, którą się zajmuje, pokazuje jak przesiąknięta przeszłością teraźniejszość pozwala zajmować się nierozwiązanymi dotąd problemami. Badaczce udaje się tę mało zgłębioną tematykę z terenów Europy Środkowo-Wschodniej przenieść na forum światowe.

NAUKI SPOŁECZNE

Dr hab. Joanna Rak, prof. UAM

Rocznik 1990. Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Zajmuje się kondycją demokracji – źródłami jej erozji i podatności na zagrożenia – oraz protestami społecznymi. Interesują ją demonstranci – ich motywacje, rodzaje zaangażowania i relacje z przedstawicielami władzy. Kierując trzema grantami finansowanymi przez Narodowe Centrum Nauki sformułowała przełomową teorię dotyczącą odmiennego wykorzystywania przemocy politycznej przez siły demokratyczne i antydemokratyczne, a także powodów jej radykalizacji i de-radykalizacji. Wyniki jej badań pokazują, jak istotne są prowadzące do zwiększenia poziomu bezpieczeństwa zmiany w systemie zarządzania kryzysowego czy odpowiednie zdefiniowanie roli służb państwowych.

NAUKI O ŻYCIU

Dr n. med. i n. o zdr. Mateusz Spałek

Rocznik 1987. Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie.

Pracuje jako radioonkolog. Wykorzystuje nowoczesne technologie w leczeniu nowotworów rzadkich, raków skóry, czerniaków oraz w radiochirurgii przerzutów do kręgosłupa. Otrzymał drugie miejsce na liście rankingowej projektu LIDER Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, co otworzyło drogę do opracowania innowacyjnej metody wytwarzania specjalnych materiałów tkankopodobnych niezbędnych w nowoczesnej radioterapii. Po raz pierwszy na świecie będą powstawać przy wykorzystaniu mobilnego laserowego skanowania przestrzennego i druku 3D. Dr Spałek aktywnie działa środowisku naukowym. Z sukcesem przeprowadził pionierskie badania kliniczne dotyczące nowych metod leczenia zaawansowanych miejscowo rzadkich nowotworów tkanek miękkich. Opracowane przez niego schematy radioterapii zyskują coraz większe uznanie na świecie i przynoszą korzyści polskim pacjentom.

NAUKI ŚCISŁE

Dr inż. Małgorzata K. Włodarczyk-Biegun

Rocznik 1986. Centrum Biotechnologii Politechniki Śląskiej w Gliwicach.

W pracy naukowej skupia się na biodruku 3D w celu opracowania nowoczesnych implantów, precyzyjnie dostosowanych do potrzeb pacjenta i usprawniających leczenie poważnych uszkodzeń ciała. Dr Włodarczyk-Biegun zajmuje się również opracowaniem drukowanych modeli tkanek pozwalających na precyzyjne testowanie leków oraz poznanie biologii konkretnych tkanek i komórek, będąc jedną z niewielu na świecie badaczek wykorzystujących technikę elektropisania stopionym polimerem. Prowadzone przez nią badania są ważne dla rozwoju inżynierii tkankowej i medycyny regeneracyjnej.

NAUKI TECHNICZNE

Dr hab. inż. Żaneta Świderska-Chadaj

Rocznik 1989. Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej.

Mierzy się z wielkim problemem medycyny, czyli ograniczoną liczbą ekspertów i rosnącą liczbą danych do przeanalizowania. Rozwiązaniem, którego skuteczność z powodzeniem zwiększa dr Świderska-Chadaj, jest zastosowanie sztucznej inteligencji. Technika ta może też wykrywać zależności niewidoczne ludzkim okiem. Pozwala formułować i rozwiązywać nowe problemy badawcze. Dr Świderska-Chadaj opracowała algorytmy wspierające diagnostykę histopatologiczną nowotworów płuc, raka prostaty, raka piersi, chłoniaka DLBCL oraz chorób nerek. Jej oprogramowanie pozwala też wykrywać obecność komórek układu odpornościowego, które mogą sugerować skuteczność leczenia np. przy szacowaniu ryzyka odrzucenia organu po przeszczepie.

Poza pięcioma stypendiami przyznano 10 nagród finałowych, które otrzymali:

NAUKI HUMANISTYCZNE

dr Paweł Korpal – Wydział Anglistyki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – JĘZYKOZNAWSTWO

NAUKI SPOŁECZNE

dr Ewelina Kowalewska – Klinika Psychiatrii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego – PSYCHOLOGIA

dr Jakub Ciążela – Instytut Nauk Geologicznych PAN – GEOGRAFIA, NAUKI O ZIEMI

dr hab. Katarzyna Czernek-Marszałek – Wydział Zarządzania, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach – EKONOMIA

NAUKI O ŻYCIU

dr Krzysztof Miler – Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN – BIOLOGIA

dr n. med. Jan Krzysztof Nowak – Wydział Lekarski, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu – MEDYCYNA

NAUKI ŚCISŁE

dr hab. Krzysztof Jachymski – Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski – FIZYKA

dr inż. Klaudia Kosek – Instytut Oceanologii PAN – CHEMIA

NAUKI TECHNICZNE

dr hab. inż. Maria Kurańska, prof. PK – Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Politechnika Krakowska – NAUKI TECHNICZNE

dr inż. arch. Anna Miśniakiewicz – Wydział Architektury, Politechnika Wrocławska – ARCHITEKTURA

Finalistów programu wybiera spośród setek kandydatów Kapituła Profesorska.

Pięciu laureatów spośród piętnastu finalistów wskazuje Kapituła Obywatelska, składająca się z osób mocno zaangażowanych w życie obywatelskie, znanych z przenikliwych sądów, odważnych komentarzy, intelektualnej dojrzałości czy sukcesów w biznesie. W jej pracach brał udział Michał Komar, scenarzysta, wydawca, publicysta, pisarz; zastępca przewodniczącego Stowarzyszenia Autorów ZAiKS, profesor Collegium Civitas. 

Dodatkowe informacje, regulamin i składy Kapituł znajdują się na: www.polityka.pl/stypendia