ZAiKS bezpieczną przystanią w pandemii

Na działania o charakterze pomocowym w pandemii przeznaczyliśmy ponad 166 mln złotych.

Kiedy rozpoczęła się pandemia, musieliśmy działać szybko. Położyliśmy nacisk na zminimalizowanie biurokracji i ekspresowe rozpatrywanie wniosków, by wsparcie finansowe ZAiKS-u w jak najkrótszym czasie trafiało do twórców w kryzysowej sytuacji.

JAK POMOGLIŚMY

• Zapomóg udzielaliśmy od zawsze, ale przed pandemią wnioski o taką pomoc składał jeden, góra dwóch członków ZAiKS-u tygodniowo. Z powodu pandemii zapotrzebowanie na taką formę pomocy jest zdecydowanie większe. W ciągu całej pandemii przeznaczyliśmy na ten cel łącznie ponad 3,6 mln złotych – to kwota znacząco przewyższająca tę z ostatnich kilkunastu lat.
  
  
• Zaliczki na poczet przyszłych wpływów również nie są w ZAiKS-ie nowością, zwiększyła się natomiast skala wykorzystania tej formy pomocy: w 2020 roku wypłaciliśmy ponad 10 mln zł zaliczek, w 2021 roku ponad 7,8 mln zł, a w pierwszym kwartale 2022 roku 7 mln zł. Wnioski rozpatrywaliśmy w ciągu zaledwie kilku dni.
  
  
• Nasz Fundusz Popierania Twórczości wspiera twórców i instytucje kultury. Autorzy i autorki mogą ubiegać się o stypendium na działania twórcze, a organizatorzy wydarzeń kulturalnych – o dotację. W pandemii udzieliliśmy z FPT bezprecedensowego wsparcia na 25 mln złotych.
  
  
• W warunkach pracy zdalnej repartycje wynagrodzeń autorskich przebiegały bez zakłóceń, a niektóre podziały tantiem udało się wręcz przyspieszyć. Ponadto twórcy otrzymali też w wyniku dodatkowych podziałów w 2020 roku ponad 66 mln złotych, a w 2021 roku 45 mln złotych.
  
  
• Ponad 2 mln złotych przeznaczyliśmy w latach 2020-2021 na wsparcie finansowe najstarszych członków i członkiń Stowarzyszenia przed świętami Bożego Narodzenia. Pomoc trafiła do osób, które ukończyły 70 lat.

Pomagając autorkom i autorom w okresie pandemii, staraliśmy się choć w małej części zrekompensować brak zabezpieczeń socjalnych dla artystów w Polsce. Systemowe rozwiązanie tej kwestii jest bardzo potrzebne, zwłaszcza teraz, kiedy branża kreatywna jeszcze nie wyszła z pandemicznego kryzysu.

ZAiKS w czasie epidemii wspierał twórców bardziej niż większość europejskich organizacji zbiorowego zarządzania. Nasze działania dorównywały pomocy udzielanej przez największe OZZ w Europie, takie jak francuski SACEM, niemiecka GEMA czy brytyjski PRS, a w niektórych aspektach ją przewyższyły, gdyż zagraniczne organizacje nierzadko przyjęły ograniczone z góry kwoty wsparcia, a niektóre udzielały tylko pożyczek na poczet przyszłych wynagrodzeń – te organizacje funkcjonują wszak w krajach, gdzie systemowe, państwowe wsparcie dla sektora kreatywnego jest o wiele większe niż w Polsce.