8. Kromer Festival Biecz

W roku 2022 Kromer Festival Biecz odbędzie się pod hasłem „Przemiany”. Ten wybór został podyktowany z jednej strony zmianami, które dokonały się na całym świecie w ubiegłych latach i mają kardynalny wpływ na życie artystyczne i odbiór kultury. Z drugiej zaś strony stwierdzenie, że muzyka na przestrzeni wieków podlegała nieustannym przemianom, a kolejne pokolenia kompozytorów i wykonawców inspirowały się dokonaniami poprzedników, jest oczywistością, która jednak powinna być nieustannie powtarzana, byśmy nie utracili związku z przeszłością i dziedzictwem przodków, i byśmy pamiętali, że społeczeństwa rozwijają się niczym drzewa, czerpiąc życiodajne siły wprost z korzeni.

Program

30 lipca 2022, kolegiata Bożego Ciała w Bieczu, 19.30

To, co niezapisane: GROUNDS – a baroque big band

Chantal Santon-Jeffery – sopran
L’Achéron
François Joubert-Caillet – basse de viole, kierownictwo artystyczne

Repertuar

Anonim: Passamezzo Antico
Claudio Monteverdi: Si dolce e’l tormento
Cipriano de Rore: Anchor que col partire
Anonim: Bergamasca
Sigismondo d’India: Piangono al pianger mio (Romanesca)
Emilio de’ Cavalieri: O che nuovo miracolo (Aria di Firenze, Ballo del Gran Duca)
Anonim: Tarantella napoletana
Jean Chardavoine: Une jeune fillette (La Monica)
Anonim: Folies d’Espagne
Claudio Monteverdi: Lamento della Ninfa
Anonim: Spagnoletta
Anonim: Gaillarda napoletana
Claudio Monteverdi: Zefiro torna (Ciaconna)

Usztywnione myślenie o muzyce zwanej „poważną” oddala dzisiejszych jej odbiorców od tego, co w epoce baroku było jednym z jej filarów – improwizacji. To, co niezapisane w nutach, stanowiło nierzadko o istocie utworu, jego oryginalności czy elastyczności, dając jednocześnie dowód wyobraźni i muzycznej erudycji interpretatorów. Melodie oparte na ostinatowym basie (w angielskiej tradycji tzw. ground) zyskiwały dzięki muzykom nowe życie – zależnie od kontekstu, miejsca czy instrumentacji, podejmując spontaniczny dialog między intencjami kompozytora a ówczesnym „tu i teraz”. Skojarzenie z tradycją jazzową nasuwa się samo – złożony z wytrawnych, choć młodych kameralistów francuski zespół L’Achéron nieprzypadkowo odwołuje się w nazwie projektu do big-bandów, w których muzycy wchodzą z sobą w spontaniczny dialog, zawsze pozostając na równych prawach. Gwarantem najwyższej jakości wykonania pozostaje także szef artystyczny kolektywu François Joubert-Caillet, bodaj najwybitniejszy gambista nowego pokolenia, którego doświadczenie i warsztat wywiedzione są z najlepszych tradycji francuskiej muzyki instrumentalnej przełomu XVII i XVIII wieku, zwłaszcza Mr. de Sainte-Colombe’a i Marina Marais.

30 lipca 2022, kościół św. Anny w Bieczu, 21.00

Goût français czy gusto italiano? Gdzie obce staje się narodowym

Ingrida Gapova – sopran
orkiestra barokowa Cornu Copiae
Karolina Habało – skrzypce, kierownictwo artystyczne

Repertuar

Jean-Baptiste Lully: Ritournelle italienne – Di rigori armata il seno – Ritournelle italienne – Ma si caro è’l mio tormento (Le Bourgeois gentilhomme)
Francesco Cavalli: Sinfonia – La fortuna è' variabile (Xerse)
Jean-Baptiste Lully : Trios de la Chambre de Roi
Francesco Cavalli: Ma in amor (Ercole amante)
Antonia Bembo: Mormorate o fiumicelli (Ercole Amante)
Jean-Baptiste Lully: La Lune, Pour les heures de la nuit,... de jour (Ballet des sept planettes)
Antonia Bembo: Chiaro esempio di gloria (Produzioni Armoniche)
Jean-Baptiste Lully: Dialogue de la musique italienne et de la musique française (Ballet de la Raillerie) – wersja instrumentalna
Andre Campra: Laudate dominum in sanctis ejus (Psalm 150), Dormierunt somnum suum (Notus in Judea Deus – Psalm 75)
Michele Mascitti: Sonata XIV op. 4 a due violini e basso
Andre Campra: La farfalla intorno ai fiori (Les fêtes vénitiennes)

W drugiej połowie XVII wieku o muzyce francuskiej decydowali Włosi. Znani dziś przede wszystkim pod swymi zgalicyzowanymi nazwiskami Giulio Raimondo Mazzarini i Giovanni Battista Lulli wprowadzali na paryskie salony nową muzykę, której źródła biły we Florencji, Wenecji czy Rzymie. Nie przeszkodziło to Francuzom stworzyć na tych podwalinach własną, charakterystyczną i pełną splendoru kulturę muzyczną, która stanowiła o francuskiej tożsamości i stała się niebywale skutecznym narzędziem władzy i polityki. Wątki te, na przykładzie włoskich i francuskich kompozytorów, którzy stali się inspiracją lub wprost motorem tego procesu ukaże, koncert warszawskiej orkiestry barokowej Cornu Copiae prowadzonej przez skrzypaczkę Karolinę Habało. Festiwal zaprosił do tego przedsięwzięcia obecną na scenach całej Europy i specjalizującą się w repertuarze wspomnianych krajów słowacką sopranistkę Ingridę Gapovą, która doskonale rozumie zarówno włoską śpiewność, jak i subtelną francuską frazę.

31 lipca 2022, kościół św. Michała Archanioła w Binarowej, 16.00

Od świtu do zmierzchu: kalejdoskop emocji

Cohaere Ensemble:

Marta Korbel – skrzypce
Marta Gawlas – flet
Monika Hartmann – wiolonczela
Natalia Olczak – klawesyn

Repertuar

Johann Sebastian Bach: Suita francuska G-dur, nr 5 BWV 816
Allemande, Courante, Sarabande, Gavotte
Georg Philipp Telemann: Koncert h-moll, TWV 42:h2
Allegro, Vivace, Gratioso, Presto
Joseph Bodin de Boismortier: Sonata A-dur nr 5, op. 51
Larghetto, Presto, Sarabanda, Allegro
Pierre Gaultier de Marseille: Sinfonia d-moll (z Symphonies divisées par suites de tons)
Ouverture, Première Sarabande, Deuxième sarabande, Bourée, Fantasia
Michel Corrette: Sonata d-moll nr 2, op. 20 (z Les délices de la solitude)
Allegro, Aria I, Aria II, Allegro Staccato
François Couperin: Premier Ordre – La Françoise (Les Nations)
Sonada, Allanande, Première Courante, Seconde Courante, Sarabande, Gigue, Chaconne ou
Passacaille, Gavote, Menuet

Narodziny i śmierć. Początek i koniec. Świt i zmierzch. Antonimy, czyli wyrazy przeciwstawne. Ich rola? Polaryzacja. Skrajne znaczenia budzące skrajne emocje. Skłaniają do kategoryzowania, patrzenia na świat w czarno-białych barwach. Istnieje tylko „tak” i „nie”. Coś musi się jednak wydarzyć, by świt stał się zmierzchem – nigdy nie następuje to gwałtownie i zaraz po sobie. Pewne działania natury, cykl doby, upływ czasu – to zmiany, przeobrażenia, metamorfozy. Tak jak wspomniany świt staje się porankiem, ten południem, gdy słońce w zenicie, tak po narodzinach rozpoczyna się życie obfitujące w całą paletę zdarzeń.
Cohaere Ensemble poprzez dobór dzieł epoki baroku pokazuje muzyczny zapis cyklu życia bazując na znaczeniach i kolorach tonacji danych utworów. Począwszy od czułej, radosnej tonacji G-dur w suicie klawesynowej Jana Sebastiana Bacha (czyżby wesoły Gavotte obrazował dziecięcą zabawę?) przechodzi do słodkiej, niezwykle miłej dla ucha tonacji h-moll w suicie Telemanna. Oddanie, uświęcenie, ale wciąż radość niesie ze sobą lato życia – tu tonacja A-dur i duet fletowo-skrzypcowy Josepha Bodin de Boismortier. Uwerturą francuską rozpoczyna się Symfonia triowa Pierra Gaultier de la Marseille. Każda z jej kolejnych części jest tańcem i każda zawiera w sobie odrębną opowieść – mimo to pozostajemy w poważnym charakterze, który zwiastuje kolejny punkt programu – drugą sonatę Michela Corette ze zbioru Les Delices de la Solitude – Przyjemności samotności. Poruszająca, boleśnie słodka a czasem wręcz wirtuozowska partia wiolonczeli niezwykle sugestywnie obrazuje schyłek życia. Alegorię przeobrażeń w tonacji h-moll (oznaczającej samotność, melancholię) Cohaere przedstawia poprzez dzieło Francoisa Couperin ze zbioru Les Nations – La Francoise. Monumentalna Sonada i francuskie tańce w finale nie stwarzają jednoznacznego wrażenia – skłaniając ku refleksji, że być może między wspomnianymi słowami „tak” i „nie” jest, właśnie, „być może”.  

31 lipca 2022, kolegiata Bożego Ciała w Bieczu, 18.00

Nisi Dominus – gdzie zacierają się granice

Eva Zaïcik – sopran
Benoît-Joseph Meier, Francisco Manalich – tenor
Virgile Ancely – bas
Le Poème Harmonique
Vincent Dumestre – kierownictwo artystyczne

Repertuar

Anonim: Nisi Dominus
Francesco Soto: Giesù diletto sposo
Serafino Razzi: Libro primo delle Laudi spirituali, O Vergin Santa
Pietro Antonio Locatelli: Sinfonia funebre f-moll – Largo, Alla breve ma moderato, Grave, Non presto
Antonio Vivaldi: Invicti Bellate
Serafino Razzi: O Dolcezza
Antonio Vivaldi: Sinfonia al Santo Sepolcro
Antonio Vivaldi: Nisi Dominus

Wenecja czasów Vivaldiego znana była nie tylko z muzycznego splendoru, lecz także z wspaniałych procesji. Każde święto było powodem, by wszystkie stany zbierały się na ulicach i w rytmie popularnych nabożnych laud zmierzały ku świątyniom, w których powszechna radość ustępowała kontemplacji, by w kulminacyjnym momencie olśnić wiernych wirtuozerią i splendorem. Taką oś, łączącą osadzoną w kulturze popularnej i chorale tradycję oraz gusta epoki, ma koncert przygotowany przez francuskich artystów znanych z nieszablonowego podejścia do programów – skłaniających się raczej ku rekonstrukcji społecznych zjawisk nierozerwalnie związanych z muzyką, niż ku banalnym zestawieniom kompozycji. W finale wieczoru wystąpi solo fenomenalna sopranistka Eva Zaïcik, laureatka m.in. Victoires de Musique Classique, która wykona Nisi Dominus Antonia Vivaldiego, pełną żarliwości sakralną ilustrację XVIII-wiecznego weneckiego bel canto.

Wstęp na wszystkie koncerty jest wolny. ZAiKS jest partnerem festiwalu.

Więcej na https://kromerfestivalbiecz.pl/