Witold Lutosławski

Kompozytor, dyrygent, pianista.

Urodził się 25 stycznia 1913 roku w Warszawie. Syn Józefa Lutosławskiego i Marii z Olszewskich. Od 6. roku życia uczył się gry na fortepianie. Pierwszą kompozycję – preludium na fortepian – zaczął tworzyć już w wieku 9 lat. Uczył się też gry na skrzypcach, a później kompozycji. Uczęszczał do warszawskiego Gimnazjum im. Stefana Batorego. W 1931 roku rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Po roku porzucił je na rzecz studiowania w klasie kompozycji u Witolda Maliszewskiego i fortepianu u Jerzego Lefelda.

Wiosną 1939 roku – najpierw w Polskim Radiu, potem na dziedzińcu Zamku Wawelskiego – Witold Lutosławski zadebiutował oficjalnie utworem Wariacje symfoniczne.

Artystyczną karierę Witolda Lutosławskiego przerwała wojna. Na życie zarabiał m.in. jako pianista w kawiarniach Sztuka i Moda oraz U Aktorek, grając w duecie z Andrzejem Panufnikiem.

Po wojnie rozpoczął pracę w Polskim Radiu. W 1946 roku ożenił się z Marią Danutą Bogusławską, z którą był aż do śmierci. W latach 50. pod pseudonimem Derwid komponował muzykę rozrywkową dla Mieczysława Fogga, Kaliny Jędrusik, Sławy Przybylskiej, Ireny Santor czy Violetty Villas. Zaangażował się w organizację Związku Kompozytorów Polskich, z którym był czynnie związany do końca życia. Był współorganizatorem Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”. Jako jedyny uczestniczył w pracach komisji repertuarowej festiwalu nieprzerwanie przez 37 lat, a w latach 1960–1965 był jego pierwszym przewodniczącym.

Od 1963 roku prawykonaniem swoich Trzech poematów Henri Michaux na chór i orkiestrę rozpoczął działalność dyrygencką.

Witold Lutosławski wytworzył indywidualny, sobie tylko właściwy styl muzyczny, którego nie uprawiał nikt przed nim ani też nikt po nim.

Utwory orkiestrowe Lutosławskiego charakteryzowały się techniką aleatoryzmu kontrolowanego. Kompozytor dobrze czuł się w dwuczęściowej formie dzieł, w której pierwsza to wstęp, a druga – bogate rozwinięcie. Przykładem tych zabiegów artystycznych są II Symfonia i Kwartet smyczkowy.

Lutosławski stworzył też cykl pieśni humorystycznych – Chantefleurs et Chantefables. W 1972 roku kompozytor rozpoczął pracę nad III Symfonią, która miała być podsumowaniem jego twórczych dokonań. Dzieło ukończył po 11 latach. Dziesięć lat później stworzył ostatnią – IV Symfonię.

Jako dyrygent Witold Lutosławski pracował z najważniejszych zespołami i orkiestrami na świecie: Royal Concertgebouw Orchestra, BBC Symphony, The Philharmonia Orchestra of London, New York Philharmonic. Wystąpił w 23 krajach. 15 uczelni nadało mu tytuł doktora honoris causa. W 1994 roku otrzymał prestiżową nagrodę Classical Music Award. W tym samym roku – za dokonania w dziedzinie polskiej muzyki otrzymał Order Orła Białego. Witold Lutosławski zmarł 7 lutego 1994 roku w Warszawie.

Członek ZAiKS-u od 1945 roku. Od 1993 roku członek honorowy.