Józef Hen

Pisarz, scenarzysta, dramaturg i publicysta.

Urodził się 8 listopada 1923 roku w Warszawie, w rodzinie żydowskiej, jako Józef Henryk Cukier. Ukończył prywatne żydowskie gimnazjum męskie im. Magnusa Kryńskiego w Warszawie. W 1932 roku jako młody chłopiec zaczął współpracować z założonym przez Janusza Korczaka „Małym Przeglądem”.

W listopadzie 1939 roku opuścił Warszawę i przedostał się do Białegostoku, a potem do Lwowa. Wojnę spędził w Związku Radzieckim. Pracował m.in. przy budowie magistrali Lwów–Kijów. W 1941 roku zamierzał przedostać się do armii Andersa stacjonującej w okolicach Saratowa. Niestety, plan ten się nie powiódł. W 1944 roku wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego. Wtedy też opublikował swój pierwszy wiersz Łódź wierna w piśmie „Głos Żołnierza”. Przyjął pseudonim literacki „Hen”, który z czasem zaczął mu służyć za nazwisko.

Po wojnie pracował w redakcjach pism „Orzeł Biały” i „Żołnierz Polski”, a od 1953 roku współpracował z tygodnikiem „Świat”. Służbę w wojsku zakończył w 1952 roku w stopniu kapitana.

W 1947 roku opublikował pierwszą książkę Kijów–Taszkient–Berlin. Opisująca dzieje włóczęgi, została uznana za obiecujący debiut. Wojenne przeżycia własne, rodziny i znajomych opisywał później w powieściach Nikt nie woła i Najpiękniejsze lata.

W latach 1967–1969 nawiązał współpracę z paryską „Kulturą” Jerzego Giedroycia, w której opublikował trzy opowiadania pod pseudonimem Korab (Western, Oko Dajana, Bliźniak).

Pisał reportaże, nowele, opowiadania, prozę historyczną, powieści, a także scenariusze filmowe. Na podstawie jego utworów nakręcono na początku lat 60. m.in. Krzyż walecznych i Nikt nie woła w reżyserii Kazimierza Kutza, Dwa żebra Adama w reżyserii Janusza Morgensterna, a także Prawo i pięść oraz Bitwę o Kozi Dwór. Józef Hen próbował też swoich sił jako reżyser, realizując m.in. serię telewizyjną Perły i dukaty. W 1983 roku napisał scenariusz do serialu telewizyjnego w reżyserii Grzegorza Warchoła Życie Kamila Kuranta.

Jest autorem beletryzowanych biografii Ja, Michał z Montaigne, Błazen – wielki mąż oraz Mój przyjaciel król. W latach późniejszych zaczął pisać dzienniki: w latach 1987–2001 powstały trzy ich tomy pod tytułem Nie boję się bezsennych nocy, w 2009 roku wydany został Dziennik na nowy wiek.

W 1999 roku Józef Hen otrzymał nagrodę ZAiKS-u za całokształt twórczości ze szczególnym uwzględnieniem biografii Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Przez lata doczekał się kilkunastu tłumaczeń, w tym na czeski, niemiecki, francuski i rosyjski. Przez długie lata (do 1982) był działaczem Związku Literatów Polskich. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

W 1998 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 roku Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Od 1949 roku członek ZAiKS-u.

Od 2016 roku członek honorowy. Laureat Nagrody 100-lecia ZAiKS-u w 2018 roku.