Anda Kitschman

(właśc. Anne Weiner Kitschmann). Dyrygentka, kompozytorka, śpiewaczka, artystka kabaretowa, tłumaczka librett operetkowych, akompaniatorka, dziennikarka.

Urodziła się 9 grudnia 1895 w Wiedniu. Była córką lwowskiego śpiewaka, aktora i reżysera Adolfa Kitschmana i Elżbiety Jakubowskiej, aktorki i śpiewaczki. Po ukończeniu liceum muzycznego jako pierwsza Polka zaczęła studiować dyrygenturę. W 1911 roku ukończyła ze złotym medalem Szkołę Kapelmistrzowską przy Królewskiej Akademii Muzycznej w Wiedniu.

Jako dyrygentka zadebiutowała w Teatrze Nowości w 1913 roku w Warszawie, prowadząc premierę pantomimy Sumurun. Główną rolę grała Pola Negri, dla której wkrótce skomponowała pantomimę baletową Afrodyta. W Teatrze Nowości dyrygowała do 1918 roku, przygotowując m.in. operetki Targ na dziewczęta, Figlarne kobietki, Florabella. W tym samym czasie występowała też jako pianistka, a także piosenkarka i aktorka w warszawskich kabaretach Miraż, Czarny Kot i Argus. Była autorką znanych piosenek, m.in. Pojadę na spacer w Aleje, Anda, Kniaginiuszka, czy Tata da raka, którą napisała z Julianem Tuwimem dla Miry Zimińskiej.

Po I wojnie zamieszkała we Lwowie. W latach 1918–1921 występowała w kabarecie Czwórka, w którym była pieśniarką, autorką tekstów, kompozytorką i pianistką. Od 1920 roku kierowała też teatrem żołnierskim. W 1922 roku zaczęła dyrygować w Teatrze Miejskim. Zajęła się również stroną muzyczną teatrzyku Semafor jak również – wzorem ojca – zainteresowała się lwowskim folklorem, wydając zbiór 60 wesołych lwowskich piosenek ludowych.

Pod koniec lat 20. przeniosła się do Katowic, gdzie prowadziła zespoły wokalne. Do Warszawy wróciła w 1933 roku. Współpracowała z kabaretami, była korepetytorką solistów w Teatrze Wielkim, a także opracowywała muzycznie operetki.

W czasie II wojny komponowała dla warszawskich teatrów. Po powstaniu warszawskim przeniosła się do Krakowa. Współpracowała ze Starym Teatrem, Teatrem Młodego Widza, oraz współtworzyła kabaret Siedem Kotów. Komponowała również muzykę do wielu krakowskich spektakli, m.in. O krasnoludkach i sierotce Marysi, Z biegiem Wisły, Pinokio, Biedulka, Królowa śniegu.

W latach 50. tłumaczyła teksty sztuk, oper i operetek.

Zmarła 10 października 1967 w Krakowie.