Eugeniusz Duraczyński

Historyk i edytor, profesor PAN, od 1978 roku należał do Sekcji I – Autorów Dzieł Naukowych naszego Stowarzyszenia. Miał 89 lat.

Po ukończeniu studiów historycznych na Uniwersytecie Moskiewskim związał się z Polską Akademią Nauk. Doktorat obronił w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w 1965, rok później zaczął pracę w Instytucie Historii PAN, gdzie – od 1990 roku, kiedy to mianowany został profesorem zwyczajnym – kierował Pracownią Drugiej Wojny Światowej. Również do 1990 roku był redaktorem naczelnym popularnonaukowego miesięcznika historycznego „Mówią wieki” (stanowisko to objął w 1977). Jako wybitny znawca okresu II wojny światowej i niełatwych stosunków sąsiedzkich, w latach 1999-2005 był stałym przedstawicielem PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk.

Jego dorobek obejmuje kilkadziesiąt tytułów książkowych oraz kilkaset artykułów naukowych, referatów, recenzji i rozpraw, publikowanych samodzielnie bądź jako część prac zbiorowych. Interesowały go kontrowersje i konflikty czasów wojny i okupacji, zwłaszcza te dotyczące polskiego podziemia i rządu emigracyjnego; zwracał uwagę na rolę ludowców w okresie okupacji hitlerowskiej. Za ukoronowanie jego dorobku badawczego wielu historyków uważa wydany w 2012 tom Stalin. Twórca i dyktator supermocarstwa, analizujący dogłębnie postać sowieckiego dyktatora.

Eugeniusz Duraczyński był również konsultantem historycznym takich filmów jak Do krwi ostatniej Jerzego Hoffmana z 1978, Dzień Wisły Tadeusza Kijańskiego z 1980 czy dokumentu Włodzimierza Dusiewicza Szesnastu z 1989.

W 2003 roku został oficerem Orderu Odrodzenia Polski.