Rok w ZAiKS-ie

ZAiKS rozwija się i pozostaje nowoczesną, konkurencyjną instytucją gotową na współczesne wyzwania. Co ważnego wydarzyło się w tym roku?

 

FINANSE

Rozliczyliśmy rekordową kwotę ponad 610 mln zł wynagrodzeń autorskich, w tym:

• nadania Radio i TV – 243 100 000 zł,

• wykonania na żywo – 89 600 000 zł,

• internet – 85 400 000 zł,

• odtwarzanie muzyki – 69 950 000 zł,

• reemisja – 45 000 000 zł,

• teatr/wielkie prawa – 28 515 000 zł,

• wpływy z zagranicy – 20 100 000 zł,

• wyświetlanie w kinach –  9 500 000 zł.
 

 

ZAWARLIŚMY NOWE UMOWY LICENCYJNE

• TVP SA (wykorzystanie utworów w serwisach VOD)

• Meta Platforms Ireland Limited (Facebook, Instagram)

• Apple Distribution International Limited (serwis VOD Apple TV+)

• CANAL+ Polska S.A. (serwis VOD Canal+ online)

• SkyShowtime

• WFDiF, serwis 35mm.online VOD

• Fonoteka

 

UDOSKONALENIE STRUKTUR TERENOWYCH

Uprościliśmy i skonsolidowaliśmy nasze struktury terenowe. Dzięki nowemu podziałowi terytorialnemu zespoły obejmują spójne obszary o wyższym i niższym potencjale ekonomicznym. Pozwala to na bardziej efektywne zarządzanie, planowanie działalności inkasowej oraz łatwiejsze dotarcie do podmiotów korzystających z twórczości.

• Zespół ds. licencjonowania Północ, obejmujący województwa:

zachodniopomorskie, pomorskie i warmińsko-mazurskie,

• Zespół ds. licencjonowania Południowy Zachód, obejmujący województwa:

lubuskie, dolnośląskie i opolskie,

• Zespół ds. licencjonowania Centrum-Zachód, obejmujący województwa:

wielkopolskie, łódzkie i kujawsko-pomorskie,

• Zespół ds. licencjonowania Południe, obejmujący województwa:

śląskie, małopolskie, świętokrzyskie i podkarpackie,

• Zespół ds. licencjonowania Centrum-Wschód, obejmujący województwa:

mazowieckie, podlaskie i lubelskie.

 

GRUPA DS. AI

W ZAiKS-ie swoją pracę kontynuuje grupa ds. sztucznej inteligencji. Zabezpieczając interes twórców, zadbaliśmy o opt-out dla wszystkich uprawnionych reprezentowanych przez ZAiKS. Firmom zainteresowanym wykorzystywaniem chronionego repertuaru do uczenia modeli AI zaproponowaliśmy podpisanie z nami odpowiednich umów licencyjnych. Opracowaliśmy też zasady rejestracji utworów stworzonych przy udziale generatywnej sztucznej inteligencji (AI). Politykom przedstawiliśmy nasze postulaty legislacyjne dotyczące regulacji prawnych AI.

 

USPRAWNILIŚMY PRACĘ BIURA 

Od 1 marca nastąpiły zmiany organizacyjne w obszarze pracy Biura ZAiKS-u oraz obsługi twórców. Nowy podział komórek organizacyjnych jest częścią większego procesu wspartego przez zewnętrzny audyt. Celem dokonywanych zmian jest dostosowanie struktury do wyzwań stojących przed ZAiKS-em i jeszcze lepsze wykonywanie zadań, do których został powołany.

 

EDUKUJEMY UCZESTNIKÓW RYNKU MUZYCZNEGO 

Wystartowała ZAiKS Akademia, edukacyjna platforma Stowarzyszenia Autorów ZAiKS skierowana przede wszystkim do młodych artystów, dopiero wkraczających do branży. Edukacja na temat praw autorskich jest szczególnie istotna w czasach, w których codziennie do streamingu trafiają tysiące nowych utworów, a nie wszyscy twórcy otrzymują za nie godne wynagrodzenie. Młodzi artyści muzyczni to przyszłość branży, a ZAiKS Akademia wspiera ich rozwój na każdym etapie kariery.

Projekt jest też obecny na największych festiwalach muzycznych, na których zarówno twórcy, jak i odwiedzający mogą się dowiedzieć wszystkiego, co dotyczy praw autorskich, a także czym jest i czym się zajmuje ZAiKS.

Przez cały 2024 rok odbywał się pilotażowy program ZAiKS Edu. To mentoringowo-szkoleniowy program wzmacniania kompetencji branżowych młodych twórczyń i twórców muzycznych. Dla uczestników przygotowaliśmy szkolenia i wyjazdy na konferencje dotyczące rynku muzycznego. Tymi działaniami zachęcamy najmłodsze pokolenie do aktywności w Stowarzyszeniu. W 2025 kolejna edycja.

ZAiKS Lab to powołana w 2024 roku inicjatywa badawczo-rozwojowa mająca na celu wspieranie doskonalenia działalności ozz-ów w kontekście dynamicznie zmieniających się nowych technologii. Działania ZAiKS Labu będą się koncentrować na eksperymencie, poszerzaniu kompetencji i monitorowaniu technologii.

 

REJESTRUJ NIEZAREJESTROWANE

Ułatwiliśmy rejestrację niezarejestrowanych utworów. W serwisie zaiks.online można na bieżąco sprawdzać dane finansowe, a także rejestrować utwory. W zakładce „Utwory niezarejestrowane” widać utwory, które oczekują na rejestrację, czyli na działania ze strony twórców. Często są do nich przypisane kwoty zarezerwowane do wypłaty.

 

POSZUKIWANY/POSZUKIWANA

W serwisie zaiks.online udostępniliśmy udoskonaloną funkcję „Poszukiwani twórcy”, która zawiera nie tylko listę nazwisk i imion poszukiwanych twórców, ale również tytuły utworów (w postaci przekazanej przez użytkowników), rolę twórców, rok powstania utworu oraz pola, na których poszczególne utwory były eksploatowane. Od czerwca funkcja „Poszukiwani twórcy” dostępna jest w wersji angielskiej.

 

ROZSZERZYLIŚMY SIEĆ WSPÓŁPRACY NA ŚWIECIE

Sfinalizowaliśmy podpisanie umów na prawa publiczne i na prawa mechaniczne z organizacją muzyczną SAYCE z Ekwadoru. Podpisaliśmy też umowę z amerykańskim niezależnym podmiotem zarządzającym AllTrack. Dzięki temu No Doubt, Gucci Mane, Lil Peep, NOFX, Jack Black czy Sublime są teraz na terenie Polski reprezentowani przez ZAiKS. Obecnie ZAiKS może się pochwalić posiadaniem 165 umów ze 102 organizacjami z całego świata.

 

ZACIEŚNILIŚMY WSPÓŁPRACĘ ORGANIZACJI ZBIOROWEGO ZARZĄDZANIA W E UROPIE ŚRODKOWEJ I WSCHODNIEJ

Organizacje zbiorowego zarządzania z regionu po raz kolejny spotkały się w Sopocie, żeby wymienić się doświadczeniami. Rok temu w zainicjowanym przez ZAiKS warsztacie na temat dobrych praktyk zbiorowego zarządzania autorskimi prawami majątkowymi wzięły udział czeska OSA i słowacka SOZA. Teraz dołączyły do nich organizacje z Łotwy, Węgier, Estonii, Chorwacji i Bułgarii. Gościem specjalnym była organizacja z Uzbekistanu.

 

KOMITET PRAWNY I P OLITYCZNY CISAC OBRADOWAŁ W TYM ROKU W ZAiKS-ie

Państwa nie mogą ulegać szantażom firm technologicznych – to główne przesłanie z obrad Komitetu Prawnego i Politycznego CISAC-u, które odbyły się w Warszawie 16 i 17 października. Gospodarzem spotkania był ZAiKS. Hanna Wróblewska, ministra kultury, skierowała do uczestników spotkania list, w którym zadeklarowała, że polski rząd przywiązuje szczególną wagę do prawa autorskiego i zamierza dać temu wyraz w nadchodzącej polskiej Prezydencji w UE. Gadi Oron, dyrektor generalny CISAC-u, wskazał, że AI może wzmacniać kreatywność, ale w źle przygotowanym środowisku prawnym może też zniszczyć ludzką twórczość i zagrozić źródłom utrzymania autorek i autorów.

 

URUCHOMILIŚMY NOWE NARZĘDZIA DLA WYDAWCÓW MUZYCZNYCH 

Od czerwca wydawcy mogą w serwisie zaiks.online zgłosić do rejestracji utwory twórczyń i twórców, z którymi mają zawarte umowy wydawnicze. Mogą też potwierdzać udziały w utworach i na bieżąco śledzić status zgłoszeń.

 

UDANA NOWELIZACJA PRAWA AUTORSKIEGO 

Polska nareszcie skutecznie implementowała dyrektywę o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym. Jest to najważniejsza zmiana prawa autorskiego w Polsce od 1994 roku, wprowadzająca niezbędne mechanizmy dostosowujące regulacje do współczesnych realiów cyfrowych. Jesteśmy szczególnie zadowoleni z uwzględnienia poprawek ZAiKS-u zapewniających twórcom i twórczyniom prawo do godziwego i odpowiedniego wynagrodzenia. Uczestniczyliśmy zarówno w procesie tworzenia, jak i wdrażania dyrektywy DSM, począwszy od prac koncepcyjnych w Parlamencie Europejskim, które rozpoczęły się 10 lat temu. Nasze wieloletnie starania znalazły odzwierciedlenie w finalnym tekście ustawy.

 

FORUM PRAWA AUTORSKIEGO

We wrześniu wzięliśmy udział w Forum Prawa Autorskiego. Mówiliśmy tam między innymi o konieczności uregulowania sztucznej inteligencji, przeciwdziałaniu umowom wykupu praw autorskich (tak zwanym buy-outom), a także o droit de suite i prawie do wynagrodzenia z eksploatacji online dla twórców utworów plastycznych i fotograficznych.

 

MUZYKA NAPĘDZA BIZNES

Rozpoczęliśmy kampanię Muzyka Napędza Biznes, która uzmysławia przedsiębiorcom, ile w swojej działalności zarobią dzięki licencjonowanej muzyce. Dobrze dobrana muzyka pozwala zwiększyć zyski przedsiębiorstwa, co jasno pokazują badania. Jakościowa, świadomie wybrana muzyka pomaga dużemu, średniemu czy małemu biznesowi stworzyć lepszy wizerunek i daje więcej lojalnych klientów.

 

LEPSZY, SPRAWNIEJSZY SYSTEM LICENCYJNY

Uruchomiliśmy nowy, kluczowy system, który umożliwia zawieranie niektórych rodzajów umów licencyjnych online. Pomaga nam to pozostać konkurencyjnymi na wymagającym rynku. Nowy system to:

• szybszy dostęp do wszystkich umów, informacji,

• automatyzacja procesów licencyjnych,

• łatwa obsługa i intuicyjny interfejs użytkownika,

• bezpieczeństwo danych na najwyższym poziomie,

• możliwość płatności online za wybrane licencje.

Ta usługa ZAiKS-u jest stale rozwijana, dzięki czemu kupno i sprzedaż licencji są łatwiejsze, a co za tym idzie – wpływy z tantiem rosną.

 

ZAiKS DLA POWODZIAN

Uruchomiliśmy program pomocowy dla autorek i autorów, którzy ucierpieli na skutek powodzi, a także dla poszkodowanych przez żywioł instytucji kultury. Przeznaczyliśmy na ten cel 1 000 000 złotych. Pierwszeństwo w uzyskaniu zapomogi przysługiwało członkiniom i członkom Stowarzyszenia.

Od 106 lat pomagamy twórcom zarządzać ich majątkowymi prawami autorskimi. W chwilach klęski żywiołowej majątek zgromadzony przez społeczność twórców powinien służyć poszkodowanym autorkom i autorom, którzy ZAiKS tworzyli i tworzą. Jako organizacja wspierająca środowisko twórcze stawiamy na solidarność.