Konkurs na słuchowisko

Bitwa nad jeziorem Smęt. Rekonstrukcja Władysława Zawistowskiego zwyciężyła w konkursie zorganizowanym przez Program 2 Polskiego Radia i Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.

18 stycznia w Studiu Polskiego Radia im. Władysława Szpilmana wręczono nagrody laureatom konkursu zorganizowanego w 85-lecie nadania pierwszego oryginalnego słuchowiska polskiego oraz 95-lecie Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Zaproszeni do udziału autorzy mieli konfrontować się z tematyką współczesną, ale i nawiązywać do historii, faktów i dokumentów. Na konkurs nadesłano 37 prac, które oceniało jury w składzie: Paweł Łysak (przewodniczący), Małgorzata Semil, Zofia Sieradzka, Ewa Stocka-Kalinowska i Maciej Wojtyszko.

Autora zwycięskiej Bitwy nad jeziorem Smęt, Władysława Zawistowskiego, do jej napisania zainspirowała informacja o „historycznej rekonstrukcji”, czyli rodzaju plenerowego spektaklu, opartego o autentyczne wydarzenie – w tym wypadku pacyfikację podkarpackiej wsi. Indagowany o to w „Poranku Dwójki”, autor tłumaczył: „Rekonstrukcje historyczne stały się nowym rodzajem rytuału. Pytanie tylko, czy nie przekraczają one granic tabu społecznego. Jak mają się czuć żyjące jeszcze ofiary autentycznych wydarzeń? Przecież rekonstrukcje stanowią często w istocie zabawę przemocą”. Słuchacze są świadkami konfrontacji – poglądów, potrzeb, pamięci i zachowań. Traumie żołnierza z doświadczeniami prawdziwej wojny przeciwstawiona jest egzaltacja wywołana „patriotycznym zrywem”, przerysowującym i przesadnym. „To siła tego słuchowiska – mówił reżyser spektaklu Waldemar Modestowicz. – Pójście w groteskę dobrze robi opowieści radiowej. Bo patriotyzm może mieć wymiar zarówno szlachetny, jak i plakatowy, wręcz groźny”. W rozmowie z Tomaszem Obertynem, autorem opracowania muzycznego słuchowiska, Modestowicz podkreślał aktualność tekstu, jego odniesienia do typowych dziś metod wywierania nacisku przy pomocy religijnej radiostacji.

Równorzędne drugie nagrody przyznano Podróży na księżyc Moniki Milewskiej i pracy Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk Twój liść nazywa się Europa, ale to za mało, żeby żyć. Trzecim miejscem Liliana Bardijewska (Za drzwiami) podzieliła się z Cezarym Harasimowiczem (Czasem Pan przechodzi obok). Laureatem nagrody specjalnej ZAIKS-u został Marek Kochan, autor słuchowiska Reduty, które jury uznało za tekst wyróżniający się nowatorstwem formy i treści oraz stanowiący interesujący materiał realizacyjny. Wyróżnione słuchowiska, prócz finansowych gratyfikacji, otrzymały również obietnicę realizacji w Teatrze Polskiego Radia i emisji na antenie Programu 2. Gospodarzami uroczystości byli: Michał Komar – wiceprezes Stowarzyszenia Autorów ZAIKS, Andrzej Siezieniewski – prezes Zarządu Polskiego Radia S.A., Małgorzata Małaszko-Stasiewicz – dyrektor Programu 2, Janusz Kukuła – Główny Reżyser Teatru Polskiego Radia oraz jurorzy: Paweł Łysak (przewodniczący), Ewa Stocka-Kalinowska i Maciej Wojtyszko, a także twórcy słuchowiska opartego na tekście Władysława Zawistowskiego.

Paweł Łysak, przewodniczący jury, dziękował wszystkim uczestnikom i jurorom: „Polska dramaturgia szybko się rozwija. Pisanie dla radia jest specyficzną formą sztuki, wymagającą wsparcia. Dlatego należy promować talenty”. Wyrazy szczególnej wdzięczności złożył na ręce Małgorzaty Semil, kierującej w ZAiKS-ie sekcją Autorów Dzieł Dramatycznych.

Gratulując uczestnikom, Małgorzata Małaszko przyznała, że bardzo cieszy ją powrót konkursu na słuchowisko. Od ostatniego minęło już pięć lat, a bez finansowego wsparcia ZAiKS-u Polskie Radio nie mogłoby sobie pozwolić na podobną inicjatywę. Zwycięski utwór miał premierę w radiowym „Wieczorze ze słuchowiskiem”, który powstał we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym.