Jan Stanisław Mar

(właśc. Marian Lewin). Prozaik, poeta, dziennikarz, kierownik teatrzyków rewiowych, autor sceniczny.

Urodził się 20 października 1877 roku w Płocku, był synem Bernarda Lewina i Anny z Lutomierskich. Szkołę średnią ukończył w Warszawie. Studia humanistyczne odbył w Szwajcarii, we Francji i Włoszech. Debiutował w 1900 roku wydaną w formie książki nowelą Bronka. Od roku 1903 publikował w prasie warszawskiej liczne utwory poetyckie. W 1906 roku redagował warszawskie pismo satyryczne „Grzmot”. Jako felietonista współpracował z wieloma czasopismami. Jego teksty pojawiały się m.in. w „Przeglądzie Porannym”, „Kurierze Porannym” i „Przeglądzie Wieczornym”, a także w pismach literackich i satyrycznych. Od 1909 pisał i sam prezentował swoje teksty w kabarecie Momus. W tym samym roku objął kierownictwo konkurencyjnego kabaretu Chochlik. W 1917 roku został dyrektorem i kierownikiem artystycznym kabaretu Czarny Kot, do którego wprowadził, po raz pierwszy, większe rewie. W 1925 roku był współautorem programów kabaretu Morskie Oko, a następnie kierownikiem literackim warszawskiego teatru Eldorado.

Działał aktywnie jako organizator ruchu zawodowego aktorów i literatów. Należał do inicjatorów i założycieli Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych ZAiKS, którego od 1925 roku był wiceprezesem, a później członkiem honorowym. W roku 1928 opracował i wydał Książkę pamiątkową z okazji dziesięciolecia ZAiKS-u.

Pisał powieści, teksty kabaretowe, monologi, wodewile i rewie. Był autorem utworów scenicznych Bladą jesienią, Zwariowane podwórko, Wilczy dół oraz autorem i współautorem licznych programów rewiowych. Opublikował kilka powieści: Samotni, Historia dwojga ludzi i jednego filistra, Pajęczyna, Kawalerowie księżyca, a także tom poezji Struny oraz Monologi pisane dla scen kabaretowych. Był autorem scenariusza do filmu Carewicz wg dramatu Gabrieli Zapolskiej.

W czasie okupacji hitlerowskiej uczestniczył w akcji pomocy Żydom, ukrywając ich w swoim mieszkaniu w Warszawie. Zadenuncjowany, został aresztowany przez gestapo i w 1942 roku zamordowany.