Co ZAiKS robi dla twórców w trakcie pandemii [aktualizacja grudzień 2021]

Na działania o charakterze pomocowym przeznaczyliśmy dotąd 159 mln złotych. Nie poprzestajemy na tym.

Kiedy rozpoczęła się pandemia, musieliśmy działać szybko. Położyliśmy nacisk na zminimalizowanie biurokracji i ekspresowe rozpatrywanie wniosków, by wsparcie finansowe ZAiKS-u w jak najkrótszym czasie trafiało do twórców w kryzysowej sytuacji. Pomagamy cały czas, ponieważ pandemia trwa, a sytuacja finansowa autorek i autorów jest nadal bardzo trudna.

JAK POMAGAMY

• Zapomóg udzielaliśmy od zawsze, ale przed pandemią wnioski o taką pomoc składał jeden, góra dwóch członków ZAiKS-u tygodniowo. Z powodu pandemii zapotrzebowanie na taką formę pomocy jest zdecydowanie większe. W roku 2020 i 2021 przeznaczyliśmy na ten cel łącznie ponad 3,2 mln złotych – to kwota znacząco przewyższająca tę z ostatnich kilkunastu lat.
• Zaliczki na poczet przyszłych wpływów (w kwocie nieprzekraczającej połowy wysokości tantiem uzyskanych za rok ubiegły) również nie są w ZAiKS-ie nowością, zwiększyła się natomiast skala wykorzystania tej formy pomocy: w 2020 roku wypłaciliśmy ponad 10 mln zł zaliczek, a w 2021 roku ponad 7,8 mln zł. Wnioski rozpatrujemy w ciągu zaledwie kilku dni.
• Nasz Fundusz Popierania Twórczości wspiera twórców i instytucje kultury. Autorzy i autorki mogą ubiegać się o stypendium na działania twórcze, a organizatorzy wydarzeń kulturalnych – o dotację. Od początku pandemii udzieliliśmy z FPT wsparcia na ponad 24,5 mln złotych.
• W warunkach pracy zdalnej repartycje wynagrodzeń autorskich przebiegają bez zakłóceń, a niektóre podziały tantiem udaje się wręcz przyspieszyć. Ponadto twórcy otrzymali też w wyniku dodatkowych podziałów w 2020 roku ponad 66 mln złotych, a w 2021 roku 45 mln złotych.
• Ponad 2 mln złotych przeznaczyliśmy w latach 2020-2021 na wsparcie finansowe najstarszych członków i członkiń Stowarzyszenia przed świętami Bożego Narodzenia. Pomoc trafiła do osób, które ukończyły 70 lat.

Pomoc udzielaną przez ZAiKS w czasie pandemii traktujemy jako projekt, który wciąż się rozwija i dostosowuje do zmieniających się warunków. Bardzo się staramy, by w kolejnym roku pandemii utrzymać wsparcie dla Was na satysfakcjonującym poziomie, choć kryzys w sektorze kultury poważnie nadwyrężył nasze możliwości finansowe. Próbujemy choć w małej części zrekompensować brak zabezpieczeń socjalnych dla artystów w Polsce. Systemowe rozwiązanie tej kwestii jest bardzo potrzebne, zwłaszcza teraz, w czasie kryzysu finansowego w branżach kreatywnych.

ZAiKS w czasie epidemii wspiera twórców bardziej niż większość europejskich organizacji zbiorowego zarządzania. Nasze działania dorównują pomocy udzielanej przez największe OZZ w Europie, takie jak francuski SACEM, niemiecka GEMA czy brytyjski PRS, a w niektórych aspektach ją przewyższają, gdyż zagraniczne organizacje nierzadko przyjęły ograniczone z góry kwoty wsparcia, a niektóre udzielają tylko pożyczek na poczet przyszłych wynagrodzeń – te organizacje funkcjonują wszak w krajach, gdzie systemowe, państwowe wsparcie dla sektora kreatywnego jest o wiele większe niż w Polsce.