Prawa osobiste twórcy

Autorskie prawa osobiste są prawami nieprzenoszalnymi, a więc twórca nie może ich zbyć w drodze umowy ani mocą testamentu, autorskie prawa majątkowe mogą być przenoszone na inne osoby tak fizyczne jak i prawne, a także są częścią spadku, którym można rozporządzić w testamencie lub podlegają dziedziczeniu ustawowemu.

Autorskie prawa osobiste nie gasną w czasie (wiecznie żywe!), majątkowe co do zasady gasną po 70 latach od śmierci twórcy. Autorskich praw osobistych twórca nie może się zrzec, są z nim związane bez względu na jego wolę, autorskich praw majątkowych, co do zasady, zrzec się może. Autorskie prawa osobiste wykonuje zawsze sam twórca lub osoby przez niego wskazane a po jego śmierci w pierwszym rzędzie małżonek (art.78 ust.2 i 3 Pr. aut.),

Prawa osobiste autorów należą do szczególnej kategorii dóbr chronionych prawem. Odzwierciedlają one z jednej strony „ojcostwo” dzieła i szczególny stosunek jaki ma do własnej twórczości autor, z drugiej prawdziwie niematerialny charakter utworu.

Zgodnie z art.16 Pr. aut., prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem. Można powiedzieć, że chronią piętno twórcze na dziele konkretnego człowieka i jego psychiczny i emocjonalny związek z własnym utworem. To piętno autora ucieleśnione w dziele trwa tak długo, jak długo istnieje jakiekolwiek odzwierciedlenie dzieła – choćby w pamięci innych ludzi, artystów wykonawców.

Art.16 Pr. aut wymienia przykładowe uprawnienia autora z tytułu posiadania praw osobistych, a są to: prawo do autorstwa utworu, prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.