Zmarł Józef Hertel

Literat, którego pasją była historia, Józef Hertel zmarł 29 marca br. w wieku 95 lat. Od 1953 roku był członkiem Sekcji F - Autorów Dzieł Literackich naszego Stowarzyszenia.

Był łodzianinem – z tego miasta wywieziono go do Niemiec na roboty w czasie ostatniej wojny, tu wrócił w 1945 roku, by studiować filologię polską na uniwersytecie. Jego debiut literacki - publikował bowiem w czasopismach, ale pierwsze książkowe łamy to strony Antologii młodych poetów łódzkich „Różnie idąc” (1947). Związał się z grupą poetów katolickich – jednym z nich był znany w świecie teatrolog i krytyk Andrzej Wirth. Hertel swoją pracę magisterską również poświęcił teatrowi, co sprawiło, że po jej obronie trafił do Częstochowy, gdzie objął stanowisko dyrektora literackiego miejskiego teatru. Wrócił do Łodzi na podobną posadę w Teatrze Ziemi Łódzkiej, by w 1954 roku przejść do Wytwórni Filmów Oświatowych jako jej redaktor naczelny. Zwolniono go w 1960; wyjechał na leczenie do Kudowy Zdroju, co podsunęło mu nowe pomysły – zaczął organizować życie kulturalne wczasowiczów, a i niebawem mieszkańców zdrojowych miast (do Kudowy doszła Polanica). W 1968 roku przeniósł się do Konstancina. Jako związkowiec naraził się ówczesnym władzom i w 1976 stał się ofiarą „nieznanych sprawców”, którzy pobili go na tyle dotkliwie, że spędził wiele tygodni w szpitalu. Pozostał jednak wierny ruchowi związkowemu, przystąpił do „Solidarności”, współpracował ściśle z gdańską działaczką ruchu Aliną Pieńkowską.

Józef Hertel ma w swym dorobku utwory poetyckie, teksty piosenek, również sztuk teatralnych, zapamiętany jednak będzie dzięki przybliżaniu historii Konstancina i odkrywaniu jego tajemnic – to on wysunął hipotezę, iż nazwa „Konstancin” ma bezpośredni związek z Konstancją Potulicką-Skórzewską, matką założyciela miejscowości hrabiego Witolda Skórzewskiego, który folwark Konstancja rozparcelował jako prężny deweloper wczesnej daty. Hertel pozostawił kilkadziesiąt opracowań poświęconych miastu, jego mieszkańcom i charakterystycznym budowlom, wykorzystując w nich wspomnienia lokalnych postaci i ich relacje.